لُگھڑ تے ٹُچُو

لکھاری
کرنل محمد الیاس
اک دیہاڑے کلب وچ بیٹھے ساں میں کسے گل وچ لُگھڑ لفظ درتیاُ محفل وچ اک جنرل صاحب وی بیٹھے سن۔ مینوں پچھیو نیں ایہ لُگھڑ کیہ ہوندا اے ۔ میں آکھیا جھٹ کو اُڈیکو۔ اینی دیر چ اک شہسوار گیٹ چوں نمودار ہویا میں آکھیا جنرل صاحب look right 3 ,o clock اوہ آگیا جے۔ جنرل صاحب سجے ویکھیا تے قہقہ لایا۔ آکھیو نے سواد آگیا اے۔میں آکھیا اوہ تے آونا سی۔نالے سواد تاں آوندا اے جے دوہاں نوں آوے۔جنرل صاحب کہن لگے ایہدا انگریزی وچ کیہ ترجمہ ہو سکدا۔سارے اک دوجے ول ویکھن لگ پئے۔ اوہناں ساریاں وچ میں جونئیر ساں۔ساریاں نوں چُپ ویکھ آکھن لگےاسیں تے سارے لُھڑ آں ایہ ترجمہ وی توں ای کرنا ایں۔میں آکھیا ایہدا ترجمہ اے clueless۔جنرل صاحب نیں جرنیلی سٹائل وچ مینوں آکھیا،col I salute you۔ میں جواب دتا،generalyou are not luggarr۔تہاڈا رینک وی وڈا ے تے تجربہ وی چوکھا اے۔کہن لگے رینک تے وڈا اےپر تجرنہ نری ٹی بریک ای اے۔تے رینک وی اک فلوک fluke اے جدھا لگ جائے۔مینوں مہا راجہ رنجیت سگھ یاد آگیا۔ رنجیت سنگھ کسے تے خوش ہویا تے آکھیوس ۔ منگ جو کجھ منگنا ای۔اوہنے آکھیا جو سرکار دی مرضی۔رنجیت سنگھ آکھیاجا میری سلطنت وچ جتھے ٹُچُو لگد ای لا لے۔اوہ بندہ سدھا جھناں دے پتن تے آیا تے ملاحواں نوں آکھیا جہڑی بیڑی آر پار جاوے گی اوہنوں دو آنے مینوں دینے پین گے۔ ایہ مینوں مہاراجے دا وچن اے۔ اوہدا کم چل پیا سرکاری اہل کاراں نوں پتہ لگا تے اوہناں اوہدے کولوں پچھیا۔ توں ایہ کیہ فراڈ لایا اے۔ اوہنے آکھیا میرے کول مہاراجے دا فرمان اے۔ اوہناں آکھیا کاغذ وکھا۔ اونے جواب دتازبانی فرمان اےراجے کولوں تصدیق کرا لوو۔ مہا راجے دا حکم سی میرا فرمان بھاویں لکھیاہووے بھاویں زبانی فوری عمل کیتا جاوے۔پچھ پڑتال بعد چ کیتی جاوے۔وڈا اہل کار دربار وچ حاضر ہو گیاتے رنجیت سنگھ نوں واقعہ سنایا۔ رنجیت سنگھ نے آکھیا میں بُھل گیا واں ۔بندہ پیش کیتا جاوے مینوں یاد آ جاوے گاّ۔ بندہ پیش کیتا گیا تے رنجیت سنگھ نے بندہ سیہان لیاتے آکھیا ،توں ایہ کیہ کر رہیا ایں۔اوہنے آکھیاسرکار تساں آکھیا،میری سلطنت وچ جاجتھے ٹُچَُو لگد ای لالے۔ میں جناب ٹُچُو ای لایا اے۔ رنجیت سنگھ مسکرایا تے آکھیا جا ٹُچو لائی رکھ۔ ساڈا وی تے ٹُچو ای لگیا اے۔رنجیت سنگھ نے زندگی دا فلسفہ اک جملے وچ بیاں کر دتا۔ رنجیت سنگھ کانا سی پر سیانا وی سی۔ رنجیت سنگھ دیاں فوجاں اٹک دریا ول ودھ رہیاں سن ۔دریا دے کنڈھے تے آ کے رُک گیاں ۔رنجیت سنگھ پچھیا فوجا کیوں رُک گیاں نیں۔۔کمانڈراں آکھیا اگے اٹک دریا اے۔رنجیت سنگھ آکھیا گھوڑےٹھیلھ دیو دل وچ اٹک نہیں ہونی چاہی دی۔ اوہدیاں فوجاں گھوڑے ٹھیلھ دتےتے پار ہوگئے۔سارے حملے پنجاب تے اسےپاسیوں ہوندے رہندے سن۔رنجیت سنگھ نے اجیہا ڈکا چاڑھیاجے اوہدے بعد پنجاب تے حملہ کرن دی کسے نوں ہمت نہیں پئی ۔مینوں پتہ اے ایہ گل کئیاں لگھڑاں نوں پُڑنی ایں پر کسے دی چنگی گل یا خوبی بیان کرنا بھاویں اوہ دشمن ہووےفراخ دلی تے صدقہ جاریہ اے ۔ہو سکدا اے اوہدے نال کسے دا بھلا ہو جائے۔thank you Ranjeet Singh۔
مینوں اک ہور گل یاد آرہی اےمیں کپتان ساں تے آرمی ایئر ڈیفینس سکول وچ انسٹرکٹر ساں۔ستاھویں رمضان نوں مینوں کمانڈانٹ دی چِٹ ملی پئی تقریب وچ خطاب توں کرنا اے میں ٹکاویں تقریر کیتی تے کمانڈانٹ سمیت چیف انسٹرکٹرتے ہور افسر فجر تائیں نفل پڑھدے رہے۔فجر ویلے چیف انسٹرکٹرنے پچھیا ،الیاس کتھے ۔ کسے دسیا جناب اوہ تے تقریر توں بعد آپنے کمرے وچ چلا گیا سی۔میں سویلے کلاس پڑھا رہیا ساں تے دفتر اردلی مینوں آکے آکھیا کرنل صاحب تہانوں یاد فرما رہے نیں۔فوج وچ کسے سینئیر افسر دے یاد کرن دا مطلب ہوندا اے،پُترا تیری اج خیر نہیں۔میں کرنل صاحب دے دفتر جا سلوٹ ماریا۔ مینوں کہن لگے توں بڑا بدمعاش ایں۔ میں پچھیا سر ہویا کیہ اے۔غصے وچ آکھیو نیں سانوں ساری رات نفلاں تے لا کے آپ جا کے سوں رہیا سیں ۔ میں سنجیدہ ہوکےآکھیا ،سر میں سویلے ست پیریڈ پڑھانا سی،اوہدی تیاری لئی ٹرگیا ساں۔پڑھانا میرا فرض سی۔سر فرض اگے ہوندااے یا نفل۔ مینوں آکھن لگےتیرا کسے کول توڑ نہیں۔بہ جا تے چاء پی۔کرنل صاحب میرے فین ہوگئے۔اوہناں دی اک گل مینوں بڑی یا د اے۔ چاء پی کے کہندے سن،یار کتھے لانس نائکیاں تے کتھے کرنیلیاں۔ اوہ سپاہی توں ترقی کر کے کرنل دے عہدے تےاپڑے سن۔ اوہناں آپنے ماضی نوں ہمیشہ یاد رکھیا۔
مہا لُگھڑ اوہ ہوندا اے جنہوں نفل تے فرض دے فرق دا پتہ نہ ہووے۔ میرا اک یار اٹھ وقتا نمازی سی۔پنج نمازاں توں اڈ اوہ تہجد اشراق تے چاشت وی پڑھدا سی۔میں اک دیہاڑے شرارتاً اوہدے کولوں پچھیا، ظہر دیاں رکعتاں کتنیاں ہوندیاں نیں۔ اوہنے فٹ جواب دتابارھاں۔ میں آکھیا بارھاں نہیں دس۔ کہن لگا ایہ نویں گل اے ۔میں آکھیا نویں گل نہیں سچی گل اے۔میں آکھیا اخیر تے جہڑے دو نفل پڑھدے او ایہ نماز دا حصہ نہیں۔ ایہ پاک و ہند دیاں عالماں آپنے ولوں وادھا کیتا اے۔ایہ وادھا مغرب تے عشاء وچ وی اے۔ اوہ حیران رہ گیا ۔کہن لگا سانوں تے انج ای دسیا گیا اے۔میں آکھیاجہڑے نفل سرکارِ دوعالم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تواتر نال پڑھدے سن اوہناں نوں سنت موئکدہ تے جہڑے کدے گُھسا جاندے سن اوہناں نوں غیر موئکدہ کہیا جاندا اے۔نفل آپ گھر پڑھدے سن تے فرض مسجد وچ۔ایہ اصل سنت طریقہ اے۔ برِ صغیر وچ لوک سنتاں وی مسجد پڑھدے نیں۔اوہدی وجہ ایہ وے ایتھے پوجا مندر وچ کیتی جاندی سی، گھراں وچ ایہدا رواج نہیں سی، نہ ای اجازت سی۔ ایتھے دےمسلمان اُسے رواج تے عمل کردے آ رہے نیں۔مسلماناں لئی تے پوری زمین ای عبادت گاہ اے۔ایتھے دیاں عالماں لوکاں دی سہولت لئی ایہ گنجائش کڈھی اے،چلو سنتاں مسیتے ای پڑھ لیا کرو۔گھر جا کے سستی نہ ہو جائے۔ عرب علاقیاں وچ سنت طریقہ ای رائج اے۔میں بڑے روزہ داراں نوں ویکھیا اے فرض نماز گھسا جاندے نیں پر تراویحاں نہیں گھسن دیندے۔یعنی فرض تے نفل دی حقیقت دا ادراک ای نہیں۔
لُگھڑاں کیہ تبلیغ اے کرنی ایہ کم کرن سیانے
بُھکھ کٹ لیندے پر نہ منگدے مول کسے توں دانے
گلاں تے ہور وی ہن پر گل لمی نہیں ہونی چاہی دی۔زندگی دے معاملات وچ زیادہ سنجیدہ ہون دی لوڑ نہیں پر کامن سینس توں کم ضرور لینا چاہی دے۔میری منو تے جتھے ٹُچُو لگدا جے لا لوو۔ٹُچو وی اک فلسفہ اے۔ جدھا لگ جائے اوہدی موج ہو جاندی اے۔
ایہ دنیا اک کھیڈ تماشا کیہ نیوُو کیہ اُچو
گل اساڈی پلے بنھیں لگدا لاویں ٹُچُو