لکھاری ،ضرارکھوڑو
روانڈا دا ناں سنن مگروں ذہن وچ کیہ خیال آندا اے؟ روانڈا دی نسل کشی وچ ہُوتُو انتہاپسنداں تتسی نسل دے 5 لکھ بندیاں نوں ماردتا۔ ہُوتُو انتہاپسنداں دی تنظیم انٹرہاموی 70 فیصدتتسی آبادی دا صفایا کیتا سی،ایس مقصد لیےہتھیار دے طور اتے لمےخنجر ورتےگئے۔
لوکاں نوں ایہہ گل نہیں معلوم کہ روانڈا دنیا دا پہلا پلاسٹک توں پاک ملک بن چکیااے۔
سن دو ہزار اٹھ وچ ایس نکے جیہے مغربی افریقی ملک نے ہرقسم دے نان بائیو ڈی گریڈ ایبل ختم نہ ہوون والا پلاسٹک دی تھیلیاں اتے مکمل پابندی لادتی گئی، جد کہ اجیہے کسے وی پلاسٹک نوں کول رکھن ، اوس نوں بناون یاں درآمد
اپنے کول رکھن، ایہنوں بنان تے درآمد کرن اتے 6 مہینے قیددی سزا تے جرمانےکرن دافیصلہ کیتااے۔
باہر وں آن والیاں دی چیکنگ کیتی جاندی اے۔ ہر قسم دے پلاسٹک بیگ ضبط کرلتا جاندا اے۔ایس دے کارن چنگے نتیجے آئے۔2008ء وچ اقوامِ متحدہ انسانی آبادی دے پروگرام (یو این ہبیٹیٹ)دارالحکومت کگلی نوں افریقہ دا صاف ستھرا شہر قرار دتا۔
اک دیہاڑ کراچی وچ گڈی چلاندے اپنے آل دوال جہنم دے پرندیاں وانگ ہوا وچ اڑدی پلاسٹک دی تھیلیاں نوں ویکھیا تے میں سوچ وچ ڈُب گیا،ایہہ تھیلیاں گند دے ڈھیر نال رکھاں دی سجاوٹ کردیندیاں نیں۔ شاخاں اتے لمکیاں بوتلاں اک وکھرا نظارا کراندایاں نیں۔
اگے ودھے جتھے بڑے خوبصورت پینافلیکس نوں ویکھیا جیہدے اتے لوکاں نوں پلاسٹک تھیلیاں نہ ورتن دی بینتی کیتی گئی سی۔ فیر میں سوچیا کنی وار پلاسٹک دی تھیلیاں اتے پابندی دےاعلان کیتے جاون گے۔
اجیہی اک پابندی لنگھے ورھے نومبر وچ سندھ سرکار لائی تے فیصلہ ہویا سبھ توں پہلاں پابندی سکھر وچ لائی جاوے گی، جیہدے مگروں پورے صوبے وچ ایس دا نفاذ ہووے گا۔
سکھر وچ تھاں تھاں بینرلادتے گئے، دکانداراں نوں وارننگ جاری کیتی گئی، ایتھے وی ہویا کجھ نہیں،کسے پابندی اتے عمل نہیں کیتا۔
ہن ہنزہ وچ وی پلاسٹک دی تھیلیاں اتےپابندی لادتی گئی، آس کیتی جارہی اے اوتھوں دے وسنیک ایس اتے عمل کرن گے۔
فضول پلاسٹک داکیہ کیتا جاوے؟ ایس مسئلے دے کئی حل لبھے جاسکدے نیں۔ نائجیریا دے شہر یولا وچ زنانیاں گھراں وچ پلاسٹک تھیلیاں دی ری سائیکل کرکے فیشن دا سامان بناندیاں نیں، کجھ ہور ملکاں وچ ایہناں نال فن پارے بنائے جاندے نیں۔
ایس ماڈل نوں ساڈے ایتھے اپناون وچ کوئی مشکل نہیں، کیوں جے ایس نال سانوں اقتصادی پیداوار ودھا کے مالی فیدا ہووے گا۔ایس توں اڈ فضول پلاسٹک نوں پگھلا کے سڑکاں بناون وچ ورتن دے ہندوستانی جدید طریقے نوں سامنے رکھنا ہووے گا۔
ایہدے وچ کوئی شک نہیں دوجے وڈے مسئلے وی پاکستان نوں چمڑے نیں۔ آس اے اینہاں دا حل لبھیا جاوے گا، ایس نوں بہانہ بناکے سانوں ہتھ تے ہتھ رکھ نہیں بیٹھنا چاہیدا۔ جدوں اسیں سوچدے آں کے جیہڑا پلاسٹک دی تھیلی اسیں اج خریدی تے سٹی اے۔ اوہ ساڈی نسلاں دی ہڈیاں گل سڑ جاون مگروں وی ایتھے پئیاں ہون گئیاں۔
دنیا وچ اسیں اپنے پچھے کجھ شیواں چھڈ جاواں گے،بس خیال رہوے پلاسٹک دی تھیلی ایس وچ سبھ توں پکی تے باقی رہ جاون والی میراث ثابت نہ ہووے۔
