سجن دِے ہتھ با نہہ اساڈی : زاھد اقبال بٹ

لکھاری۔ زاہد ا قبال بٹ
سرکارنے اوبھڑتے بدیسی بُولیاں نُوں دَھکے زُوری پنجابی بولی اُتے سوار کردتّا تے ماں بولی نال متریا ورتار اجار ی رَکھیا اے ۔دوجے پاسے اردوتے انگریزی نُوں سماج وچ اچیچی تھاں دِے کے اوس نُوں بھرواں رنگ تے خوب ہرابھرا کیتا ۔ دُوجے پاسے پنجا بی بولی نُوں لوکاں تُوں وکھرا کر دتّا گیا۔ چیتے رکھن والی گل ایہہ کے انسانی وجود نال ہی ماں بولی پنگردِی تے جوان ہوَندی اے۔ لوکاں دی ویکھنی،کرنی، ٹرُنی تے سو چن سمجن دِی صلا حیت دا ٹورا ٹُردا اے ۔اپنے نا ل میل کر کے اپنے ہوون دا احسا س تے بے دھیا نہ ہوون تُوں بچ دا اے۔ ہرَ اکھر پچھے ہزارں سا لاں دِی زہانت چھپی ہوندی اے جو لوکاں نُوں اگاہنہ ٹور دِی تے میل ورتن تے ترقّی دِے بو ہے کھول دِی اے ۔ ایہہ گل اساں سمجھنے آں کہ میموری پاروں ہی ا گلا قدم چُکیاجاندا اے جِدوں میموری ہی مُڈھو مکا دتّی جاوے تے یاد داشت دِے سارے رستے بند ہُوجاون پاروں لوکائی دِی اپنی ر ہتل گواچ جاندی اے۔ ہن گل کھول کے رکھی جا سکدی اے کہ اسیں ہر چیز دِے ذمّہ دار آں پر اسیں ہر چیز نہیں۔ اسیں سارے کِناّچر دَڑہ وٹّی رکھاں گے تے اپنی بیڑی نُوں پا نی دِے حوالے کدوں تیک رکھاں گے۔ جیون تے چل رہیا اے پر ہن اکھاں کھولن تے پرکھ پڑچول دا ویلا آ گیا اے کیو نجے اوبھڑ بو لی دِے اکھر بغیر بریکوں ماں بولی وچ رلت کر دے جا رہے تے ماں بو لی دِے اکھراں دی ورتوں مک دِی جا ر ہی ا ے ۔ میل ویہار وچ ماں بو لی وانجھی ہُوندی جا رہی اے تے ہُن اسیں اِس تھاں اُتّے اپڑ گئے آں جتّھے پنجا بی اکھر مو نہہ چڈھدے ای نہیں تے ویلالنگھن نال لوکا ئی گونگی ہوندی جا رہی اے۔ سِٹے وچ جو سرکار سوچ رہی ہوندی اے۔ ہَن لوکاں وی سرکار طرحاں سوچنا شروع کر دئتا اے۔۔۔۔۔
پر کچھ پنجا بیاں پیاریاں اوبھڑ بولی نُوں کچھڑ چوکں دِی تھاں اپنی ما ں بو لی نُوں سینے لائی اکھیا ،تے اپنے وجود نُوں پنجا بی بو لی نال جو ڑ ی رکھیا تے ڈُبدی بیڑی وچوں چھال ما ر کے استادِ محترم حسین نقی جی دِے ’سجن‘ لہور روزانہ دِے سواروں بن گئے۔ میرے گھر والیاں مینوں وکیل بناؤں لئی لہور گھلیا سی، وکیل تے نہیں بن سکیا پر سجن لہو ر دا کاماں ضرور بن گیا۔ جد 1989سجن شروع ہو یا تے میں اکرم وڑائچ نال سجن دِے دفتر جھا تی پا ئی تے بوہے لاگے کا تباں دا ڈھیر تے کجھ پنجا بی پیارے راجہ رسالو، اقبا ل قیصر، جمیل پال، ایوب دربدر، پرو فیسر جمال ، ہسدیاں خُشی نال میل کیتا۔ ما ن جوگ حسین نقی جی ،ظفریاب احمد ،مقصودثا قب، نجم حسین سید، ا قبال قیصر جمیل پال ،ورگے پنجا بی پیاریا ں نال قلم کاری دے امور سکھن دا موقع ملیا۔
ایہہ اوہ تھاں سی جتھیّ دن رات دا احسا س مک گیا ۔کدوں دن چڑ ہدا ،کدوں رات پیندی حساب نہیں سی۔ سجن وچ 24 گھنٹے مو جود رہنا ساں جو سّکی مسیِ روٹی لبھدی رج کھا سونے ساں۔ کدی آلو شورا ،کدی لمی دال تے چاء چار واری تے سگرٹ چھکن والیاں واستے اک ادی ڈبی کد ی کدی ۔۔۔۔۔۔۔
ہر را ت سجن کا پی کڈہن مگروں سب اڈیٹراں دے میزاں اُ تے سو جا نے ساں کیوں جے منجی بیسترے دا کو ئی بندوبست نہیں سی۔ میں کجھ موڈھیاں کامیاں دا ذکر کر نا ضروری سمجھنا ھاں جوُ مضمون لکھن والے لکھاریاں توُں اوھلے رہے۔
احمد ظو ئے موڈھی کامی۔ نجمہ پروین، محمد خالد، محسن ( سپورٹس)، زبیر سا جد، صدیق بابر، احمر گل سجن دِی سیوا چ شامل سن۔ جس اخبار کول ان ملّے سنگیاں دا ڈیھر تے پکّی پیڈی سانجھ ہووے تے ہر کم توڑھ چا ڑھیا جا سکدا اے ۔
پنجا ب سرکار دے بندوبستیاں لئی ایہہ ہیٹھ دو لائناں ہی کا فی نیں۔
دریا دے کنڈے اُ تے لگےُ رکھ تے کچے بھانڈَیاں وچ پا نی زیادہ دیر تک ٹِک نہیں سکدا ۔ عارضی کم چلاؤ طر یقیاں نال کم تے کڈھیاں جا سکدا اے پر ایہہ زیادہ چر کاڈہ نہیں کڈہ سکدا کیوں جے چلدا پا نی کنڈ یاں نُوں جھپّے نہیں مار دا سگوں اپنے نال روڑہ کے لے جاندا ہے۔