ریاست مدینہ تے نواں پاکستان

لکھاری
محمد اویس کھٹانہ
اج دے ترقی یافتہ دور وچ ہر ریاست فلاحی ریاست ہی اکھوانا چاہندی اے۔ ایس حوالے نال زمانہ قدیم وچ یونانی سوجھواناں نے سب توں پہلاں فلاحی ریاست دا تصور پیش کیتا جو کہ صدیاں گزرنے دے باوجوداپنی اہمیت قائم رکھی۔ ہر ریاست فلاحی ریاست دے مڈھلے نکتیاں تے عمل کرنا اپنی پہلی ترجیح سمجھدی اے ۔اج لہندے وانگ پاکستان وی فلاحی ریاست بننا چاہنداے ۔پاکستان دی اجوکی سرکار دے وزیراعظم عمران خان دا کہنا بئی اے پاکستان نوں مدینہ دی طرزدی اسلامی فلاحی ریاست بنانا اے جس واسطے آجکل ایس گل دے ساریاں پاسے چرچے ہو رہے نیں تے اس لکھت دا وی ایہو ای مقصد ہے کہ مدینے دی ریاست دا جائزہ لتا جائے کہ اوس ویلے کیہڑے کم کیتے گئے سن جنہاں دی وجہ نال مدینہ دی ریاست قائم ہوئی تے اج تائیں ایس دی تاریخ لازوال ہے۔
ایس وچ کوئی شک نہیں کہ مدینہ دی فلاحی ریاست بناون لئی تے اوس نوں قائم رکھن واسطےجناب رسول اللہ تے اوہناں دے صحابیاں دیاں ایہو جئیاں قربانیاں شامل نے جنہاں دی تاریخ آدم وچ کوئی مثال ملدی۔ ایس دے نال ایہہ وی اک حقیقت اے کہ اسلامی فلاحی ریاست مدینہ نوں حاصل کرنے واسطے جتنا کشٹ جناب رسول اللہ نے اپنی مبارک حیاتی وچ کٹیا ٹھیک اوسےنقش قدم تے چلدیاں ہویاں چاراں خلیفیا ں نے اپنی پوری حیاتی اور اپنا سب کجھ لا کےایس ریاست مدینہ نوں عرب، ایشیا تے یورپ تائیں اپڑا دتا۔
جےمدینے دی ریاست تے جھاتی پائیے تے سب توں پہلاں پوری بنی نوع انسان دی پوری طرح فلاح و بہبود دا منصوبہ نظر آوندا اے جو کہ انسان دی معاشرتی، معاشی، اخلاقی، روحانی تے سیاسی طور تے سارے پہلوواں دی پوری طرح اسلامی عقیدیاں دے نال پالن ہار ادارے دے طور تے عمل کر رہی سی۔جس وچ انصاف، برابری اور نیکی دی تلقین دے نال انسان دی روحانی اور مادی ضروریات پوری کرن دا مقصد پورا کیتا جاندا سی۔
مادی ضرورت دے اعتبار نال وسیع پیمانے تے کم از کم مڈھلیاں لوڑاں پوریاں کرن ، معاشرتی تحفظ تےمعاشرتی انصاف برابری د شامل سن جد کہ روحانی ٖ لوڑاں نوں پورا کرنے واسطے پوری طرح اک اسلامی نظام قائم کیتا گیاتےغیر مسلمانوں نوں پوری مذہبی آزادی دتی گئی جھےش او ہ اپنی پوری آزادی نال اپنے مذہبی رسومات ادا کر سکدے سن۔
حدیث وچ آوندا اے بئی حکومت اپنے شہریاں دی پالن ہار اے خاص کر اوہناں دی کہ جیہڑے اس قابل نہیں۔
قرآن و حدیث وچ ہے کہ انسان دی مڈھلی لوڑ خوراک ، کپڑا لتا تے گھرہے۔ایسے واسطے ایہہ تن چیزاں اک اسلامی فلاحی ریاست دے ذمہ نیں کہ جنہاں کول ایہہ نہیں اوہناں نوں دیوےتا کہ لوک اپنیاں مڈھلیاں لوڑاں پوریاں کر سکن ۔اسی طرحاں غریب، ضرورت مند، یتیم، بیوہ، زچہ و بچہ،مہاجرین، طلبہ، اساتذہ، دیندار،ایسے لوک جیہڑے (آسمانی آفت ،زلزلہ، قحط، جنگ، طوفان، وبا وغیرہ دا شکار)بیمار، اپاہج، بوڑھے، بے روز گار،اور ایسے لوک جیہڑے کسی وجہ نال اپنی لوڑاں پوری نہیں کرسکدے سرکار اوہناں دی نگہداشت دا فریضہ ادا کرے گی۔ملکی و غیر ملکی سیاحتاں لئی مفت رہائش تے خوراک دامختلف مقامات تے خاص انتظام کیتا جاندا رہیا۔ ہوردنیا وچ کوئی وی ایڈاپرانا نظام حکومت باقی نہیں جس دے اٹھائے گئے عوامی بہبود دے کام دی چھاپ اج وی زندہ ہووے پر مدینے دی ریاست خاص کر حضرت عمر دے دور دی جھلک مغرب دے کئی ملکاں وچ ویکھی جا سکدی ہے ۔
اس حوالے نال جے پاکستان دی موجودہ حکومت دا حساب لایا جاوےتے وزیراعظم عمران خان نے اقتدار ملدیاں ای چند قدم چکے نیں جیہڑے کہ گوانڈھی ملک دے نال تعلقات نوں ودھیا بنان لئی کیتے تے بھارت دے نال جنگ دی کیفیت نوں دور کرنے لئی بھارتی پائلٹ ابھی نندن نوں چھیتی توں چھیتی رہائی دے کہ پوری دنیا نوں پاکستان ولوں امن دا پیغام دتا جس نال بھارت دے نال پاکستان دی جنگ دے بادل چھٹ گئے۔ ایس دے نال گوانڈی ملک افغانستان، ایران دے نال وی پاکستان نے اپنے تعلقات نوں بہتربنایا اور سعودی عرب، چین نال اقتصادی معاہدیاں نوں وی توسیع دتی۔امریکہ دے نال وی تعلقات نوں پہلے توں ہٹ کے نویں راہ تے لیان لئی عملی اقدامات اٹھائے جس نال پاکستان نے اپنی واضح طور تے خارجہ پالیسی وچ بہتری لیان لئی پوری کوشش کیتی اے۔
ایسے طرحاں موجودہ سرکارنے غریب تےبے سہارا لوکاں لئی وکھو و وکھ شہراں وچ پناہ گاہواں دا قیام تے احساس پروگرام دے تحت مسکیناں لئی معاشرتی ، معاشی، علمی اور طبی سہولتاں فراہم کیتیاں جان گیاں جدوں کہ بے گھر عوام لئی سستے مکاناں دی فراہمی دا وی اعلان کیتا گیا۔صوفی ازم نوں سپر سائنس قرار دیندیا ں ہویاں وزیراعظم نے پرائیویٹ سیکٹر دی اک القادریونیورسٹی دا نیہہ پتھر وی رکھیاجس نال صوفی ازم تےجدید تعلیم نال تعلق رکھن والے طلبہ دی دادرسی وی کیتی گئی۔ایس توں وکھ وزیراعظم عمران خان نے الیشنی توں پہلاں کجھ ایسیاں گلاں وی کیتیاں جیہڑیاں کہ حالے تک پوریاں نہیں ہوئیاں تےآئی ایم ایف توں قرض نہ لین والیاں گلاں توں ہٹدے وی نظر آرہے نیں جس دا اوہناں دی ساکھ دے برا اثر وی مرتب ہو رہیا اے۔ ایس توں علاوہ عوامی نمائندیاں توں علاوہ لوکاں دی بڑی تعداد نوں حکومتی عہدے دینا وی تشویش دا اظہار کر رہیا اے۔ ایس گل وچ کوئی شک نہیں کہ پاکستان دا بڑا تے امیر طبقہ ٹیکس نہیں دیندا جس دی وجہ نال حکومت دی آمدن بہت گھٹ اے جس واسطے حکومت نوں آئینی ترامیم کرنے دی لوڑ ہے تاکہ حکومت پوری طرح عوامی فلاح دے کام کرسکے اور غریب اور مسکین طبقے لئی ہورسہولیات دی فراہمی نوں یقینی بنایا جاسکے۔
ہورایمنیسٹی سکیم دی پہلے مخالفت تے فیر ایس نوں لاگو کرن تے وی لوکاں دے کئی سوال نے جو کہ موجودہ حکومت دی ناتجربہ کاری نوں واضح کردا ہے۔ایس توں علاوہ سودی نظام دے بارے حکومت دی طرفوں کوئی گل نہ کرنا تے فیر ریاست مدینہ دی گل کرنا سمجھ توں باہر ہے۔ دوسریاں پارٹیاں دے لوکاں نوں پی ٹی آئی دا حصہ بنا کے حکومت حاصل کرنے بارےوی پرانا پارٹی ورکر ناراض نرو آوندا ہے۔
ماں بچے دی غذائی ضرورت نوں پوری کرنے دے حوالے نال زراعت دے شعبے نوں وی جنگی بنیاداں تے بہتر کرنے لئی حکومتی دعویٰ دی بجائے عمل دی لوڑ ہے۔دیسی مرغی دا گوشت یا انڈے دی پیداوار نال لوکاں نوں دیسی تے معیاری غذا بارے تعلیم دینا وی بہت ضروری سمجھنا چاہی دا ہے۔جلدی انصاف بارے دیوانی تے فوجداری قانوناں دی ترمیم دا بل چھیتی منظور کیتا جانا و ویلے دی لوڑہے تاکہ سالاں انتظار دی بجائے سال وچ انصاف مل جایا کرے۔
پا کستان دنیا دے چند خوش قسمت ملکاں وچوں اک اے جھےا دریاۓسندھ دی قدیم ترین تہذیب اےبلوچستان اچ مہر گڑھ دی تہذیب دے آثا ر ملدے نیں تے سند ھ وچ موہنجو داڑو اے پنجاب وچ ہڑپا تذییب اے تے خیبر پختونخواہ وچ تھاں تھاں تے گندھارا تہذیب دے آثار ملدے نیں-چانکیا نے کیہندے نیں ارتھ شاستر ٹیکسلا دی قدیم ترین یونیورسٹی وچ لکھی- صرف ٹیکسلا دی گل کرے تے ایہہ علاقہ بدھ مت، جین مت تے ھندومت اجیہے مذہباں دے مڈھ والی تھاں اے- اتے ذکر کیتیاں گئیاں تہذیباں پنج ہزار توں دس ہزار پرانیاں نیں-اینے پرانے مذہباں دے منن والے کروڑاں لوک ایہناں تھاواں نوں ویکھن لئی آسکدے نیں- ہور ایہہ کہ حکومت نوں لوکاں نال کیتے وعدے پورے کرن تے موجودہ سسٹم وچ بہتری یا تبدیلی لئی بیاناں دی بجائے عملی اقدامات کرن دی لوڑ ہے۔