بے عقلی دی ھنیری

لکھاری
مشرف ظہور
امریکی میڈیکل ر یسرچر تےورولوجسٹ جوناس ایڈورڈ سلک نے کدی اپنے سفنے وچ وی نہیں سوچیا ھووے گا کہ دنیا وچ اجیہا ں ریاستاں وی موجود نیں جتھے اودی بنائی ھوئی پولیو دی ویکسین نوں پلاون توں نا صرف انکار کر دتا جاوے گا سگوں پلانے والیاں نوں جانوں ھتھ دھونے پین گے- اوہدی بنائی ھوئی ویکسین نے دنیا نوں تے پولیو جیہے موذِی مرض توں جان بچا دتی پر تن ایہو جیہیاں ریاستاں نیں جتھے پولیو مک نہیں سکیا تے اوہ پاکستان،افغانستان تے افریقی ریاست نائیجیریا نیں-ایہناں ملکاں وچ وجہ کجھ ہور نہیں سگوں لوکاں دیاں لنگڑے لولے ہوون توں بچاون والی ایس پولیوویکسین نال جوڑیاں ھوئیاں کجھ جوٹھیاں تے سازشی گلاں ںیں۔

جدوں ایڈورڈ سلک پولیو نوں مکاون دِی ویکسین تے ریسرچ کر رہیا سی اوس ویلے امریکہ وچ ہزاراں لوک ایس روگ دا شکار ھو رہئے سن- ایتھوں اندازا لایا جا سکدا اے بئی امریکہ دا دوسری عالمی جنگ دوران رھن والا صدر فرینکلن ڈی روزویلٹ پولیو ھوون کرکے مٰعذور سی تے ٹر پھر نہیں سکدا سی- روزویلٹ جدوں 39 ورھیاں دا ھوئیا تے پولیو نے اوہنوں آ پھڑیا-اپنی معذوری نوں اوہنے ناں تے مجبوری بنایا اور ناں ھی اپنے سیاسی کیرئیر دا خاتمہ ھوون دتا- بلکہ روزویلٹ نے اک ادارہ نیشنل فاؤنڈیشن فار انفنٹائل پیرالیسز بناِیا جیہدا ناں 1938 وچ بدل کے مارچ آف ڈائمز رکھیا گیا- ایس ادارے دا کم ماں تے بچیاں دی صحت دے حوالے نال ریسرچ کرنا سی- ایہو ای آرگنائزیشن سی جیہنے جوناس ایڈورڈ سلک نوں فنڈز دتے تاں جو اوہ پولیو ورگے موذی روگ توں بچاون والی ویکسین بنان واسطے ریسرچ کرسکے- امریکی صدر روزویلٹ تے 1945 وچ ای فوت ھوگیا پر اپنی زندگی وچ اجیہا ادارہ بنا گیا جیہنے بعد وچ آن وا لے کروڑاں جواکاں نوں ایس روگ توں بچا لیا- روزولٹ دی موت دے دس ورھیاں مگروں ایڈورڈ سلک 1955 وچ ایس ویکسین نوں بناون وچ کامیاب ھوگیا۔-

1980 دی دھائی تک سب کوششاں دے باوجود 125 ملکاں وچ ساڈھے تن لکھ بچہ ایس روگ نال ھر سال بجی ھو رہئے سی- اوس نوں ویکھدیاں ھوئیاں 1988 وچ اک ادارہ گلوبل پولیو اریڈیکیشن انیشیٹیو بنایا گیا- ایس ادارے نے پوری دنیا وچ اک ویکسین پروگرام شروع کیتا جیہدے نتیجے وچ 2016 تائیں 99.99 فیصد کامیابی ملی تے ایس سال پوری دنیا وچ صرف 42 پولیو دے کیسز ساہمنے آئے- 2018 توں بعد دے آکڑیاں توں پتا چلدا اے کہ باقی ساری دنیا اپنے بھلک نوں ایس موذی مرض توں محفوظ بنا چکی اے پر تین اجیہیاں ریاستاں نیں جتھے اج وی ایس موذی مرض دی تلوار نویں جمن والے جواکاں اتے لمک رہئی اے- پاکستان اونہاں ملکاں وچوں بد قسمتی نال اک اے۔

پاکستان وچ پولیو ویکسین دے کئی پروگرام پورے ملک وچ مکمل کیتے گئے تے اوہدے نال بہت زیادہ فرق وی پیا پر کجھ بے سمجھاں دی بیوقوفیاں کرکے ایس جان بچاون والی ویکسین نوں سازش نال جوڑن دی کوششاں وی نال نال کیتیاں جاندیاں رہیاں جیہدی وجہ کرکے اج کئی علاقیاں وچ ماپے اپنے جواکاں نوں ویکسین دے قطرے پلاون توں انکاری ھو جاندے نیں- کجھ لوکاں نے تے پولیو پلاون والے عملے نوں گولی دا نشانہ وی بنایا- اوہدی سبھ توں وڈی مثال پچھلے ھفتے شروع ھوون والی حکومتی پولیو مہم اے جیہدے وچ پولیو ورکرز نوں شہید کیتا گیا تے ماپیاں نے قطرے پلاون توں انکار کردیتا نتیجہ ایہہ ھوئیا کہ حکومت نوں پولیم مہم بند کرنا پئی-
چمن دی ۳۵ سال دی نسرین بی بی وی ھزاراں پولیو ورکرز وچوں سی جیہڑی اپنی جان نوں خطرے وچ پا کے تے دوجیاں دے جواکاں دی جان بچانا چاھندی سی پر پچھلے ھفتے شروع ھوون والی پولیو دے خاتمے دی مہم وچ اوہنوں مار دتا گیا- – اوہدا قصور اینا سی کہ اوہ پولیو ویکسینیٹر سی- اوہدی 25 ورھیاں دی ساتھی ویکسینیٹر راشدہ نوں وی نامعلوم لوک گولیاں مار کے زخمی کر گئے-

بونیر دا کا نسٹیبل ظفر علی شاہ تے بنوں دا سب انسپکٹر عمران کوئی ھندوستان دے جہازاں دی بمباری کرکےشہید نہیں ھوئے بلکہ اوہ دونوں پولیو ورکرز دی راکھی کر رہئے سن جدوں اوہناں نوں نشانہ بنایا گیا- ایسے ای طرحاں پشاور وچ اک پولیو ویکسینیشن سنٹر نوں لوکاں نے اگ لا کے ساڑ دتا تے اوہ وی اک جوٹھی افواہ تے- اک ہور واقعے وچ لہور اندر اک ویکسینیٹر نوں زخمی کیتا گیا- ایہہ اوہ کجھ واقعات نیں جیہڑے پچھلے کجھ دناں وچ واپرے نیں- پر میں ایتھے اوہناں پولیو ورکرز دی بہادری تے فرض شناسی نوں داد دیواں گا جیہڑے اپنی جان نالوں اپنے فرض نوں اہم سمجھدے نیں-

ایہناں فرض شناس پولیو ورکرز وچوں راولپنڈی دی نور جہاں وی اے- اوہ اک سکول ٹیچر سی- کجھ عرصہ پہلے اوہنے ایہہ پیشہ چھڈ کے تے پولیو ویکسینیٹر بنن دا فیصلہ کیتا- اپنے کم نوں اوہنے اپنے خاوند دی مدد دے نال اینی ایمانداری تے لگن نال کیتا کہ ورلڈ ھیلتھ آرگنائیزیشن ولوں اوہدے کم دی تعریف کیتی گئی –اوہ دو بچیاں دی ماں اے تے پاکستان نوں اپنے بچیاں لئی پولیو توں محفوظ ملک بنانا چاھندی اے- نورجہاں دا کم کوئی سوکھا نہیں اوہدی ذمہ داری وچ راولپنڈی دے کنٹونمنٹ9 دا 41 مربع کلومیٹر رقبہ اے جیہدے وچ 22845 بال پنج سال توں گھٹ عمر دے نیں جیہناں نوں ویکسین دی لوڑ اے- جدوں اوہنے کم شروع کیتا تے ایس علاقے وچ بوہتےافغان مہاجرین آباد سن-اوہنوں نہ صرف ویکسین پلانی سی سگوں بچیاں دے ماپیاں نوں وی راضی کرنا سی کہ اوہ ویکسین پلاون۔ اوہناں مشکلاں دے باوجود اوہ اپنا کم جاری رکھے ھوئی اے-

نورجہاں’ نسرین’ راشدہ’ کانسٹیبل ظفر تے سب انسپکٹر عمران تے اوہناں جیہے لکھاں دوجے لوگ معاشرے دی آس امید نیں- ایہو لوک ایسے سماج وچ اپنے فرض نوں جان تے کھیل کے پورا کر رہئے نیں جتھے بے عقلی تے عدم برداشت دی ھنیری بہت تیزِی نال وگ رہئی اے- ایس ھنیرِی ،افرا تفری تے اڈن والی مٹی نے کجھ ماں پیو دیاں اکھاں اتے پردہ پا دیتا اے تے اوہ اپنے جواکاں دی صحت والی زندگی تے مستقبل توں غافل ھوگئے نیں-