گورکی دے چھبی مزدور تے اک مٹیار

لکھاری
وقاص ضیا
سوچ دے گھوڑے دی واگ پھڑ کے ذرا اج توں اٹھ ورہے پیچھے ٹر جاؤ تے لہور دے اقبال پارک دا ایک گیڑا لاؤ۔ دو پارٹیاں دی مڑ مڑ حکمرانی توں تنگ لوک اس دن اک تیسری قوت دے ابھردے سورج نوں دیکھن اکٹھے ہوئے سن۔ اس دن انج لگا سی بھئی جلد یا بدیر ایہہ دوپارٹیاں دا جادو ٹٹن والا اے تے اک نواں سویرا ہوون نوں اے۔ اوس دن ہر اک گھر وچ ایہو بحث جاری سی کہ ہن حالات اک فیصلہ کن موڑ مڑ گئے نیں تے رب نے اوہناں دی سن لئی اے۔ عمراں خان، جنہاں نے آپنی سیاسی جدوجہد دے بے شمار ورہے گزار کے اے معراج پائی سی، اس دن بے بہا خوش سن۔ اوہناں دی سیاسی جدوجہد نے پہلی واری ملک وچ موجود امیراں جاگیرداراں نوں گوڑھی ٹکر دے دتی سی۔ اکتوبر سن ویہہ سو گیارہ دے اس جلسے نوں قرارداد پاکستان دے جلسے دی یاد تازی کروا دتی سی۔ عمران خان نےآپنے لوکاں نال وعدے وعید کیتے، اوہناں دا عروج سارے جگ ویکھیا۔ اوہناں دی ٹیم نے جو کیتا اوہ اج زبان زد عام اے۔ عمران خان ایس ویلے وقت دے بادشاہ ہن۔ پر اوہ وعدے وعید کدھر گئے۔
گل نوں ایتھے روکیئے تے روس ول ٹر جائیے۔ روس دے منے پرمنے لکھاری میکسم گورکی ہوراں دا اک افسانہ ذہن وچ گردش کردا اے۔ افسانے دا عنوان سی۔۔چھبی مزدور تے اک مٹیار۔۔۔کہانی اوس افسانے دی ایہہ وے کہ اک کارخانے وچ چھبی مزدور کم کردے سن۔ اوہناں دی ڈیوٹی ایہہ سی بھئی تڑکے تڑکے میدہ گندھنا ۔۔۔ پیڑے بنانے تے اوہناں پیڑیاں نال بسکٹ تے بیکری دیاں ہور چیزاں بنانا۔۔۔اوہناں وچاریاں تے سختی اینی زیادہ سی کہ اوہ کارخانے دے اوس کمرے توں باہر جا ای نئیں سکدے سن۔اوہناں اوسے کمرے وچ کم کرنا تے اک دوجے نال گل بات کر کے وقت لنگھانا۔ باہر کیہہ ہو رہیا سی، ایس گل دا اوہناں نال کوئی تعلق نہیں سی۔ اوہناں واسطے کجھ وی سی بس اوہو کمرہ ہی اوہناں دی کل کائنات سی۔ ویلا لنگھدا رہیا۔ اچانک اک دن اس کمرے دی کھڑکی تے اک دستک ہوئی۔ سولہ ورہیاں دی اک سوہنی کڑی نے مکھ وکھالیا تے مزدوراں کولوں بسکٹ منگے۔ مزدور ہکے بکے اوس نوں تکدے رہ گئے۔ کسے نے ہمت کر کے اوس نوں بسکٹ دتے۔ کھڑکی بند ہوگئی۔ اگلے دن اوہ کڑی مڑ فیر اوسے کھڑکی تے کھلوتی سی۔ مزدوراں نوں اک کھیڈ مل گئی۔ اوہناں دی زندگی وچ بہار آگئی۔ اوہناں دی لڑائی ہوون لگ پئی بھئی سویرے اوس کڑی نوں بسکٹ کون دووے گا۔ اس جھگڑے نوں انج مکایا گیا بھئی ہر بندہ آپنے نمبر سر اوس نوں بسکٹ دیا کرے گا۔ اوہ کڑی روز آئے تے جس مزدور دا نمبر ہوندا اوہ اہنوں بسکٹ پھڑا دیندا۔ کمرے وچ زندگی پیدا ہوگئی۔ ہر مزدور اوسے کڑی دی گل کرن لگ پیا۔ اوہدے حسن بارے، اوہدیاں اکھاں بار، اوہدے کپڑے لیڑے بارے۔ پر کدے کسی مزور نے کوئی غیر اخلاقی گل نہ کیتی۔ اوہ ایس گل تے پکے سن کے ایہہ کڑی فرشتہ اے۔ اوہ کدی وی منہ وچوں کوئی بری گل اوس بارے نہ کردے۔ ویلا لنگھدا رہیا تے اک اوباش ریٹائر فوجی اوس کارخانے دا مینیجر بن کے آگیا۔ اوہ مینیجر رووز شراب پی کے آندا تے مزدوراں نوں گاہلاں کڈھدا۔ مزدور اوس دی گل سنی ان سنی کر دیندے۔ اک دن کھڑکی تے کھلوتے مینیجر نے ڈینگ ماری بھئی دنیا دی کوئی کڑی ایسی نئیں جیس نوں میں ریجھا نہ سکاں۔ اک مزدور دے مونہوں گل نکلی۔ بھئی اک کڑی ہے جیہڑی سب توں وکھری ہے۔ مینیجر نے پچھیا۔ اوہ کون۔ تے اوس مزدور نے آکھیا۔۔۔ایہ جیہڑی روز ایتھے بسکٹ لین آندی اے تے اسی اوہنوں رب دا اوتار من دے ہاں۔ مینیجر ہس کے آکھیا۔ اک ہفتہ مینوں دیو تے تماشہ ویکھو۔ مینیجر ٹر گیا تے کارخانے دے اوس کمرے وچ بھونچال آگیا۔ ہر کئی اوس مزدور نوں گاہلاں کڈھدا سی بھئی اوہنے اوس کڑی دا ناں کیوں لیا۔ مینیجر حدوں باہرا اوباش اے تے کڑی نوں نقصان پہنچ سکدا اے۔ اوس مزدور آکھیا۔ ویلا آگیا اے۔ جیس نوں اسی اپنا دیوتا منیا سی اوس ہن دیوتا بن کے وکھاوے۔باقی مزدور چپ ہو گئے۔ اوہ مزدور آپنی گل تے پکا سی بھئی روز اوس نوں بسکٹ کھواندے ہاں تے اوہ اہناں دا ہن مل وی پاوے۔
اوس ہفتے دے دوران اوہ کڑی روز آندی تے چپ چاپ بسکٹ لے کے چلی جاندی۔ اخیر اوہ دیہاڑ آن اپڑیا جس دن دا مینیجر وعدہ کیتا سی۔ اوس دن مینہ ورھ ریا سی تے مزدوراں دا دل ڈبدا جاندا سی۔ تھوڑے کو چر پچھوں مینیجر ہتھ اچ شراب دی بوتل پھڑکے اوتھوں لنگھیا تے مزدوراں ول ویکھ کے سیٹی بجاندا اوتھوں اگے ودھ گیا۔ تھوڑی دیر بعد اوہ کڑی اوتھوں لنگھی تے مینیجر ول دوڑی۔ مزدور ہکے بکے اوہنوں ویکھدے رہے۔ تھوڑی دیر ہور لنگھی تے مینیجر تے کڑی ہتھاں وچ ہتھ پا کے اوہناں مزدوراں دے ساہمنیوں لنگھے۔ اک مزدور نے ہانک ماری۔۔۔اوہ کڑئیے ایہہ کیہ کیتا ای۔ اوس کڑی نے نفرت نال اوس مزدور تے تھک دتا۔ اوہدے آخری الفاظ سن۔۔۔تسی گندے مزدور۔۔۔تہاڈی کیہ اوقات۔۔۔گورکی لکھدا اے بھئی اوس دن مزدوراں نے ہمیش لئی اوہ کھڑکی بند کر دتی۔ اک جگہ بیہہ کے اتھروواں دے دریا وگائے تے مڑ اوس کھڑکی تے کدی کوئی دستک نہیں ہوئی۔
پتہ نہیں کیویں مینوں ایس افسانے وچ تے اج دے حالات وچ بہت کجھ سانجھا لگدا اے۔ اسی کسے نوں دیوتا من کے بیہہ رہندے آن تے اخیر کوئی اوباش ساڈے دیوتا نوں آپنے راہ لا کے ساڈے منہ تے تکھن دا آکھ دیندا اے۔ ساڈے بہتر سال ایسے طرح ای لنگھ گئے۔ سیساسی شعور رکھن آلیاں تے بہت پہلے آپنی کھڑکیاں دو کواڑ ہمیش لئی بند کر دتے سن۔ تے ایہہ جو کجھ ایتھے ہو رہیا اے۔ ایس توں بعد جہناں لوکاں نے امید دا کوئی مورا کھلا رکھیا سی۔ اوہ وی ایہہ سوچن تے مجبور ہن کہ ساڈا کوئی حکمران ہن ایہو جیہا نہیں آسکدا کہ جیہڑا اک مفاد پرست گروہ دی پکڑ توں بچ جاوے۔ عمران خان صاحب نوں گزارش اے کہ باقی بچے کھڑکیاں بند ہوون توں پہلاں کجھ ایہو جیہا کر دیو کہ اسی بالکل ہنیریاں وچ جان توں بچ سکیئے۔