پچھلے دناں کراچی دے اک سنیئر فنکار فیس بک آتے پوسٹ لائی کہ بک فیئر کتاب میلے وچ جواناں ودھ چڑھ کے حصہ لیتا۔ کجھ کتاباں تے سینکڑے دی گنتی وچ برگر تے شوارمے بوتلاں وک گئیاں۔ ایس تے اک بحث شروع ہوگئی۔ علم تے کتاب دوستاں نیں دکھ ظاہر کیتا۔ ایتھوں تیک کہ اوس بھلے انسان نوں وضاحت کرکے معذرت کرنی ہے گئی۔
خیر میں اپنی سنانا واں ڈنمارک توں لہور اپڑیا میرے وڈے بھائی ہوراں دی رہائش جوہر ٹاؤن وچ اے۔ مینوں اک جگری دوست ملن دا وعدہ کیتا تے آکھیا کہ دونوں بیلی ایکسپو سنٹر وی چلاں گے اوتھے کتاب میلہ شروع ہورہیا اے۔ سانوں اپنے طالبعلمی دا دور یاد اگیا۔ اوہدوں سانوں پڑھاکو منڈیاں نوں ویکھا ویکھی اجیہی نمائشاں تے بک فیئر وچ جاون دا موقع مل جاندا سی۔ میں ہامی بھرلئی۔ اوہ شریف آدمی آیا تے اسیں دوناں نیں ایکسپو سنٹر ول مارچ کیتا۔ اوتھے لوکاں دا رش جنہاں وچ نوجواناں دی وڈی گنتی نوں ویکھ خوشی ہوئی۔ میں غور نال مشاہدہ کیتا تے اندازہ ہویا کہ صرف آوارہ گردی یا صرف پھرن ٹرن والے گھٹ تے سنجیدگی نال کتاباں وچ دلچسپی وکھان والے بوہتے سن۔
اسیں اپنے دوست دے جانن والے پبلشر امجد سلیم ہوراں دے سٹال آتے آپڑے سانجھ دے نام دی کتاباں مینوں پہلاں وی لہور آکے ویکھن دا اتفاق ہوچکیا سی۔ امجد ہوری آپ وی کتاب تے علم دوست دانشور شخصیت دے مالک نیں۔ اوہناں نوں ملن تے کتاباں ویکھن خریدن والے وی بوہتے سوجھوان لگ رہے سن۔ اوتھے سانوں اک میڈیا پروڈکشن دے استاد تے اک معروف مترجم ملے۔ جنہاں نال بڑی علم والی گل بات ہوئی۔ مینوں اک بندے دی گل بات سن کے حیرت ہوئی۔ اوس کتاباں خریدن مگروں شاپر نوں ویکھ کے آکھیا میں دو ہزار خرچے تسیں پلاسٹک دا ماڑا بیگ دتا بھانویں کتاب راہ وچ ڈگ جاون۔ اوس اپنے ہتھ وچ پکڑیا بیگ وکھایا تے کہیا پئی میری کمپنی ایہہ مضبوط تھیلا بنایا۔ اوتھے کھڑے اک سوجھوان آکھیا ایہہ وی پلاسٹک دا اے تسیں کپڑے دا بیگ بناؤ ۔اوس جواب دتا ۔تاکہ تسیں گھر وچ صفائی لئی ٹاکی بنالو۔ ایس گل آتے سبھے اک دوجے نوں تے فیر اوس بندے نوں ویکھن لگ پئے۔جیہڑا کوئی ساہو کار ۔بیوپاری ٹائپ دا لگ دا سی۔ لیکن اک گل اے اوہ کتاب پڑھنے دا شوقین سی یاں کسے علم دوست دا بیلی سی۔ اوس آخر اوس سوجھوان توں پوچھ لیا تسیں کوئی پروفیسر او۔ اوہ مسکرائے مگر چپ رہے۔ اوہ بندہ بولیا تہاڈا نئیں معلوم پر میں اپنے شعبے دا پروفیسر اں۔ ایس گل تے وی سارے ہس پئے۔
میں اپنے دوست نال مختلف کتاباں تے وچار کیتا۔ سانوں اوتھے کھانے پینے دے سٹال نئیں وکھائی دتے۔ میرا پروگرام سی کہ جاکے ویکھاں لوکیں کتنا کھا پی رہے نیں۔ میں اج سٹال تے اجیہی زنانی ویکھی جیہڑی کتاباں وچ ڈاھڈی دلچسپی لے رہی سی اوہدے نال سٹالر و۔ سال ڈیڑھ سال دا بال سی۔ جیہڑا ہن تھک کے نیندر پوری کررہیا سی۔ لوکاں دی بھیڑ وچ میری نگاہ ملک دے مایہ ناز سیاستدان رانا ثناء اللہ تے اینکر تجزیہ کار نجم سیٹھی آتے پئی۔ لوکیں اوہناں دے اگے پچھے ہورہے سن۔ ایس دوران کسے منچلے دی آواز میرے کناں نوں سنائی دتی۔ کتاب میلے وچ رانا ثناء ہوراں دا کیہ کم؟ مینوں ایہہ گل وی برگر شوارمے والی لگی۔۔۔حالانکہ اوس بیوپاری دی آمد تے کتاباں خریدن دے عمل نیں اوس سوچ نوں غلط ثابت کردتا پئی لوک صرف موج میلہ کرن آوندے نیں۔ امجد سلیم ہوراں دا کہنا سی کہ جے کتاباں وکدیاں ناں ہوون تاں ایہہ کتاب میلے کیوں لگن؟
مینوں نوجواناں دی وڈی گنتی نوں ویکھ بڑی خوشی ہورہی سی۔ خاص کر کڑیاں وی اپنے ماں پیو تے اپنی دوستاں نال اوتھے آئیاں سن۔
اچھا مزے دی گل دسنا بھلھ گیا ایکسپو اپڑن توں پہلاں اسیں دونوں امپوریم مال وی اک نکتے جئے کم لئی گئے۔ اوتھے وی اک وڈی گنتی وچ لوک خاص کر نوجوان منڈے کڑیاں وکھائی دے رہے سن۔ اوہناں دے پھرن ٹرن توں لگ رہیا سی اوہ خریداری نئیں بس پھرن ٹرن آئے نیں۔
ایس واری لہور آیا تے کتاب میلے وچ آکے جیویں 40 ورھے پیچھے کالج یونیورسٹی دا دور یاد آگیا۔ مطلب سبھ کارروائیاں ایتھوں تیک اک سٹال آتے لکھیا سی ۔پرانی تے گھٹ ملن والی کتاباں دا مرکز ۔ اسیں جوانی وچ زیادہ تر انارکلی بازار وچ بائبل سوسائٹی توں بعد زمین آتے لگی کتاباں وچوں خریداری کردے ساں۔ مینوں آج وی یاد اے سڈنی شیلڈن ہووے یا ڈیل کارنیگی برنڈرسل میکسم گورکی پطرس بخآری کرشن چندر سعادت حسن منٹو تے اجیہے لکھاریاں دی سیکنڈ ہینڈ کتاباں خرید کے یاں دوستاں توں منگ کے پڑھ دے ساں۔ ہن ایہہ سبھے لکھاری نویں چمکدی شاندار ٹائٹل دی صورت وچ بک سٹال تے شوروماں دی زینت بنی ہوندیاں نیں۔
ساڈی آج دی آوارہ گردی بوہت زبردست رہی۔ ایہہ گل وی درست نئیں کہ لوک کتاباں توں دور ہورہے نیں۔ پڑھن دا شوق مک نئیں سکدا ایس نیں انسان دی زندگی نال رہنا۔ ہاں اک گل ضرور اے سوشل میڈیا نوں دیون والا وقت پڑھن تے علم دی جستجو نوں گھٹاون وچ ہتھ ونڈا رہیا۔ سوشل میڈیا اتے غیر سنجیدہ تے کجھ حاصل نہ ہوون والی کارروائیاں وچ ضائع کردیندے آں۔
میری نظر وچ کتاب ورگا ساتھی انسان نئیں مل سکدا۔ جدوں کوئی ساتھ نئیں دیندا بندے نوں مدد دیندی اوس راہ وکھا رہی ہوندی اے۔ سانوں سوشل میڈیا توں ہتھ کھچنا ہووے گا۔ نئیں اپنا بوہتا نقصان کر بیٹھاں گے۔۔
20
