گوریاں نوں پرانہہ کرو

لکھاری
خالد عمر
پیرس
گورے مدتاں ہوئیاں برصغیر وچوں نکل گئے پر اوہناں دیاں چھڈیاں ہوئیاں ریتاں اجے وی ایتھے چل رہیاں نیں۔ ایتھے گوریاں دے جاون پچھوں اوہناں دے چھڈے گھراں وچ سرکاری نوکر کاٹھے انگریز بن کے رہن لگ پئے۔
میں اپنے بال پن وچ آپ ویکھیا بئی جیہڑے نوکر ساڈے گھر وچ صفائی تے کوڑا چکن دا کم کر دے سن اوہناں نوں مصلی اکھیا جاندا سی۔ عربی وچ مصلی نماز پڑھن والے نوں اکھیا جاندا اے تے میں بڑی واری سوچیا بئی صفائی والیاں تے نماز پڑھن والیاں دا اسی کیہ جوڑ بنایا ہوئیا اے جد کہ میرے وڈکے سارے نمازاں پڑھدے سن تے عربی اکھر مطابق آپ وی مصلی سن۔ میرے اماں کول میرے ایس سوال دا کوئی جواب نہیں سی۔ میں پچھدا ساں بئی ساڈے گھر صفائی دا کم کرنے والے کرم دین جس دا پٹھا ناں کموں سی اوس دے بھانڈے وکھرے کیوں رکھے جاندے نیں تے اوس نوں رسوئی تے چڑھن دی وی اجازت نہیں سی۔
بڑا چر مگروں جدوں کموں فوت ہو گیا تے اوس دی تھاں اوہدا پتر کم تے آ گیا تاں مینوں پتہ لگا بئی اوہ ( تے اوہدے ورگے ہور لکھاں) ہندوواں دے بنائے ذاتاں کے نظام وچ کمین ذاتاں نال تعلق رکھدے نیں۔ اوہناں نے اسلام قبول کر لیا( پتہ نہیں اوہناں اسلام اپنا سماجی رتبہ اچا کرن لئی اسلام قبولیا یاں کسے دبا ہیٹھ ایہہ کم کیتا سی)۔ گھر دا سارا کم اوہ کموں ای کر دا سی ایس لئی ادھی صدی لنگھن دے باوجود اوس دا مہاندرا اجے وی میرے دماغ وچ ہے۔
اوہناں اپنا مذہب بدل لیا پر اوہناں دا مقدر نہ بدلیا۔
اوہ پکے رنگ والے نویں مسلمان جیہڑے ہندوواں دی کمی ذاتاں وچوں سن اوہناں نوں ہینا جان کے لوکاں مصلی سدنا شروع کر دتا۔ پاکستان وچ ایہناں لوکاں کولوں صفائی تے دوجے ماڑے کماں لئی رکھیا ہوئیا اے۔ ایہناں کمیاں لئی ترقی دی کوئی راہ نہیں۔ ایس دھرتی دے اصل وسنیک لوکاں دا مقدر گٹراں نال بجھ گیا۔
ایہہ سب کجھ اوہناں دی نسل کر کے نہیں ہوئیا سگوں اوہناں دا لاکھا رنگ وی قصوروار اے۔
پاکستان نوں چمڑی دے رنگ پاروں وتکرا(متیاز) کرن دا ایہہ رواج وراثت وچ ملیا۔
بوہتے ہندوستانی بندے دے رنگ پاروں کیتے جاون والے وتکرے(امتیاز) نوں نظر انداز کرن دی راہ پھڑی ہوئی اے۔ ایہہ وتکرا اینا ودھ گیا اے بئی ایس نوں بھارت تے پاکستان دا نواں نوآبادی نظام آکھیا جا سکدا اے۔
مینوں لگدا اے بئی رنگ پاروں وتکرا کرن دا کم اوس ویلے دا شروع ہوئیا جدوں دے دھاڑوی ہندوستان تے حملے کرن لگے سن جہناں وچ سنٹرل ایشیا توں مغل تے فارسی بان تے ترک عربی تے ہور خبرے کون کون آیا تے اوہناں دی چمڑی دے رنگ بگے( چٹے) سن ۔فیر ہندوستان تے انگریزاں دا قبضہ ہو گیا۔ انگریزاں دے رنگ بگے سن تے اوہناں دے نین نقش وی ہندوستانی لوکاں توں وکھ سن۔ بگا رنگ طاقت، فخر، حکومت تے عزت دا نشان بن گیا۔ گورے رنگ نوں وڈیائی تے دانائی نال جوڑ دتا گیا۔ ۔ ہندوستان انگریزاں دی کالونی بنیا تے اوس ویلے توں چٹا رنگ ایس ملک دے لئی اک نواں عذاب لے کے آیا۔ ایتھے ہندوستان دے گرم علاقیاں وچ دن رات ننگے پنڈے پیلیاں وچ کم کرن والے لوکاں دے رنگ دھپے رہ رہ کے کالے ہو گئے سن۔ کالے رنگ پاروں ایہناں نوں ہینا جانیا جانن لگ پیا۔
جدوں انگریز سرکار ہندوستان وچ اپنے سکھراں تے سی اوس ویلے ریستوراناں، کلباں تے تعلیم دے اداریاں دے بوہے اتے لکھیا ہوندا سی بئی کالیاں تے کتیاں دا وڑنا منع اے۔ایتھوں تیک بئی اک واری پنڈت نہر جیہڑا آزادی مگروں ہندوستان دا وزیر اعظم بنیا نوں وی انگریزاں دے کلب دی ممبرشپ دینے توں انکار کر دتا گیا سی۔ انگریزاں نوں کامیاں دی لوڑ سی۔ ہندوستانیاں لئی اوکھے تے ماڑے کم رکھے جاندے سن جتھے اوہناں نوں نوکری دتی جاندی سی۔ فوج وچ ایہناں نوں ہیٹھلی تھاواں تے رکھیا جاندا سی۔ جدوں ہندوستانی وی رکھنے ہوندے سن اوتھے وی کالے دی تھاں گورے ہندوستانی نوں پہل ملدی سی۔
فوجیاں دی بغاوت مگروں انگریزاں نے ہندوستانیاں نوں دو تھاواں تے ونڈ لیا۔ ایہہ لڑن جوگے( مارشل) تے دوجے نہ لڑن جوگے(نان مارشل) آکھے جاون لگ پئے۔ بنگالیاں نوں فوج وچ نوکری دینا بند کر دتی تے پج ایہہ لایا بئی ایہہ لڑ سکن جوگی قوم نہیں۔ انگریزاں نے ایہہ ونڈ دلیری پاروں نہیں کیتی سی سگوں جیہڑے لوک نابر سن اوہناں نوں نہ لڑن جوگے آکھ کے ہینا کرن دی کوشش کیتی گئی۔ جیہناں نے انگریزاں نال بوہتی وفاداری کیتی اوہناں نوں انگریز سرکار نے اگے اگے رکھیا۔ بنگالیاں نوں انگریزاں ولوں فوج وچ نہ رکھن دی ریت پاکستان بنن مگروں وی چالو رہئی تے اخیر ایہہ گل بنگلہ دیش بنن دا مڈھ بن گئی کیوں جو پاکستان دے اچے لمے تے گورے رنگ دے جنرل کالے رنگ والے بنگالیاں دا مخول کرن دے سن۔
چٹے رنگ نوں لوکاں نے سوہنے ہون سیانے ہون تے دلیر ہون دی نشانی بنا لیا۔ ایہہ سوچ جنے تے زنانیاں دوہاں وچ اکو جیہئی ہو گئی۔ اج ہندوستان نوں ازاد ہوئیاں پونی صدی ہو گئی اے پر اجے تائیں گورے رنگ دی وڈیائی اوسے طرحاں قائم اے۔
برطانیہ تے یورپ دے دوجے ملکاں وچ گرمیاں آؤندیاں ای سن کریم دی ورتوں اک دم ودھ جاندی اے۔ ہندوستان تے پاکستان واہی ویجی والے ملک نیں تے ایتھے اکثر لوک باہر پیلیاں وچ کم کر دے نیں۔ ایہہ وچارے غریب وی نیں تے کدی اپنی چمڑی دا خیال رکھ نہیں سکے ایس کر کے ایہہ ہور کالے ہو جاندے نیں۔ کالے بندے نوں ویکھدیاں ای غریب سمجھیا جاندا اے ایس طرح بگے تے لاکھے رنگ امیر تے غریب دے رنگ بن گئے نیں۔
ہندووں مذہب دے اوہ کمی لوک جیہناں نے اسلام قبول لیا اوہناں نوں مصلی سدیا جاون لگ پیا تے جیہڑے عیسائی ہو گئے اوہ چوہڑے ای رہئے۔
تعصب دے ہزاراں سالاں دی ایہہ پچھل پیری ساڈے دماغاں وچ اجے وی وڑی ہوئی اے۔